Dân tộc Việt Nam với bao thăng trầm trong lịch sử có lẽ nguyên căn vì sự độc đáo về địa lý, phong phú về tự nhiên, con người văn vật phi thường. Dưới thì biển rộng bao la, trên là sơn hà gấm vóc, hoa trái bốn mùa hương sắc rực rỡ là nền tảng hào hùng kỳ vĩ cho các thế hệ cháu con. Tưởng rằng dân tộc Việt sẽ dễ tìm ra loài hoa thượng tôn tượng trưng cho tinh thần của mình.

 

Hoa mai biểu tượng cho mùa xuân. Ảnh: Đào Mạnh Hùng

 

Khi lựa tìm một đại diện, nhất là về tinh hoa văn hóa người ta thường chú ý vào kho tàng văn hóa, lịch sử hay tìm đến các bậc văn nhân sau trước tìm lẽ cội nguồn. Tại sao cứ phải mai vàng, hay hoa đào (các loài hoa này chưa được thể hiện trong bề dày lịch sử văn hóa của chúng ta, nó hoàn toàn đặc trưng cho vùng miền).

 

Tại sao lại là hoa sen khi loài hoa này hiện diện khắp nơi: Nam Mỹ, châu Phi, Ấn Độ, Trung Quốc… và sự ngợi hoa sen có lẽ được truyền theo tinh thần Phật giáo vào Việt Nam. Hoa sen, một loài hoa mà đã có quốc gia khác vinh danh là quốc hoa của Ấn Độ, Sri Lanca thì tại sao Việt Nam chọn quốc hoa của mình?

 

Chọn lấy hoa sen làm biểu tượng đa phần mọi người yêu thích một cách cảm tính. Tuy hoa sen có vẻ đẹp thuyết phục, có những ứng dụng trong đời sống, được nhiều người biết đến nhưng điều chúng ta hướng đến là sự riêng biệt, độc đáo, hướng đến cái thiêng hồn quốc là giá trị có tầm quốc gia lại là văn hóa. Do đó chúng ta cần xoáy sâu vào tầng văn hóa lịch sử của mình để tìm ra thứ ta đang muốn tôn vinh.

Có lẽ một trong các loài hoa đậm dấu ấn nhất của tinh thần dân tộc là mai trắng hay Nhất Chi Mai, luôn phảng phất khí phách mà yêu kiều gắn với tinh thần dân tộc, với tâm hồn từ ngàn xưa của các bậc nho quân tử:

“Xuân khứ Bách Hoa lạc

Xuân Đáo Bách Hoa khai

Sự trục nhãn tiền quá

Lão Tùng đầu thượng lai

Mạc vị xuân tàn hoa lạc tận

Đình tiền tạc dạ nhất chi Mai”.

                                                          – Thiền sư Mãn Giác (1051 – 1096)

          Chọn loài hoa làm biểu tượng quốc hoa đất nước Việt này chẳng thiếu gì nhưng cần thiết nó phải đẹp, độc đáo, không lẫn vào đâu khi biểu hiện chí khí dân tộc, nó thiết thực và ăn sâu bám rễ từ muôn đời. Đặc biệt loài hoa phải luôn được mọi người biết điến, hiện diện khắp nơi và được xưa nay các bậc trí giả tinh hoa biết đến, trân trọng. Nhiều thi nhân đã lấy mai làm ẩn dụ cho tình yêu và chí khí. Thi hào Cao Bá Quát còn để lại đôi câu đối khảng khái bất hủ:

“Thập tải luân giao cầu cổ kiến

Nhất sinh đê thủ bái Mai Hoa”.

         Hoa mai, biểu tượng của sự bất tử, khí phách của người quân tử. Sau nắng quái thu, đến đông căm căm rét buốt, mọi loài cây bơ phờ rụng lá thì cây mai phong trần vượt dâu bể nảy ra nhưng chùm hoa thanh khiết cao sang. Bên hoa mai, những tao nhân mặc khách xúc động trước vẻ mong manh của cánh hoa nhưng cương cường trước tuyết sương đông giá với tấm thân gầy guộc với những cành khẳng khiu thấp thoáng lộc xanh. Người xưa coi mai là biểu tượng mùa xuân là điềm tàn của mùa đông, là linh hồn của sắc Tết truyền thống.

Hoa mai được nhiều người biết đến, thậm chí rất được kính trọng trong các áng thơ văn cổ kim xưa nay, nhưng thật buồn hình ảnh của mai, giờ đây rất nhiều người xa lạ thậm chí không biết hình thức của hoa như thế nào.

Tại TP HCM, trong một ngôi chùa nhỏ còn hiện diện một cây mai trắng lớn, cổ kính. Tại đây đang có rất nhiều người hiểu ý nghĩa và trân trọng hoa mai.

Miền Trung cũng nhiều người chơi mai nhưng đặc biệt là miền Bắc hoặc ngay tại Hà Nội. Ngày xuân với bậc trí giả hay những người sành chơi mà thiếu chi mai đón xuân là điều thật khó chấp nhận. Một cây mai nhỏ có giá khoảng năm bẩy trăm nghìn đồng, cây có dáng đặc biệt phải vài triệu. Như vậy chứng tỏ ngày nay cây chi mai vẫn là thần lực của mùa xuân, luôn thấp thoáng trong tâm khảm của nhiều người bởi vẻ khiêm nhường mà cốt cách.

Đề nghị những nhà văn hóa cần cân nhắc kỹ trước khi lựa chọn mẫu quốc hoa.

Đặc điểm hoa mai trắng

– Là giống cây nhỏ sống lâu. Chiều cao có thể tới 2-3 m.

– Hoa màu trắng thành chùm 2-3 nụ. Có hai loại cánh hoa đa tầng hoặc đơn tầng gọi là cánh đơn cánh kép.

– Hoa mai nở sau vài ngày cánh dần tím lại, khi tím đậm là rụng, có hương nhẹ man mác.

– Thân cây màu xám đen hay nứt nẻ, vặn vẹo, mảnh dẻ.

– Hoa mai có nhiều tác dụng dược lý.

– Hoa mai giản dị, dễ trang trí phù hợp với tính cách người Việt nhà ai cũng trồng được, tại đâu cũng sống được.

– Rất nhiều thi sĩ hàng đầu Việt Nam xưa nay có thơ vịnh hoa mai, nhưng không có nhiều người làm thơ hoa sen: Nguyễn Trãi, Nguyễn Du, Hồ Chí Minh…

Bài viết được viết bởi giám đốc công ty CP Rose Park Việt Nam – ông Đào Mạnh Hùng

 

Nguồn : http://vnexpress.net/tin-tuc/cong-dong/nen-chon-mai-trang-lam-quoc-hoa-2186285.html